
अमेरिकी विद्यार्थीहरूले रकेट अन्तरिक्षमा पठाउँदै नयाँ विश्व रेकर्ड तोडे

अमेरिकाका विद्यार्थीहरूको एक समूहले स्वनिर्मित रकेटलाई अन्तरिक्षमा हालसम्मकै उच्च र तेज गतिमा उडाएर विश्व रेकर्ड तोडेको छ। आफ्टरशक II नाम दिइएको यो रकेटले २० वर्ष पुरानो चिनियाँ रकेटको रेकर्डलाई २७ हजार ४ सय मिटरले पार गरेको लाइभसाइन्सले उल्लेख गरेको छ।
यो रकेट युनिभर्सिटी अफ साउदर्न क्यालिफोर्नियाको रकेट प्रपल्सन ल्याबका स्नातक विद्यार्थीहरूले डिजाइन र निर्माण गरेका थिए। अक्टोबर २० मा नेभाडाको ब्ल्याक रक डेजर्टबाट प्रक्षेपित यो रकेट १४ फिट (४ मिटर) अग्लो र ३३० पाउन्ड (१५० किलोग्राम) तौलको थियो।
गतिशीलता र उचाइमा सफलता
ध्वनि सीमा तोडियो: उडानको दुई सेकेन्डभित्र रकेटले ध्वनि सीमा (माच १) पार गर्यो।
अन्तिम गति: १९ सेकेन्डभित्र, रकेटले ५ हजार ८०० किमी/घन्टा (माच ५.५) को अधिकतम गति हासिल गर्यो।
अन्तिम उचाइ: ८५ सेकेन्डभित्र पृथ्वीको वायुमण्डल पार गर्दै ४ लाख ७० हजार फिट (१ लाख ३०० मिटर) उचाइमा पुग्यो।
पूर्व रेकर्ड: यसअघि सन् २००४ मा चिनियाँ नागरिक अन्तरिक्ष अनुसन्धान टोलीको गोफास्ट रकेटले ३ लाख ८० हजार फिट (१ लाख १५ हजार ८ सय मिटर) उचाइसम्म पुगेको थियो।
प्रविधिक नवीनता
- थर्मल प्रोटेक्शन: रकेटलाई हाइपरसोनिक गतिको चरम तापक्रमबाट जोगाउन नयाँ प्रकारको तातो-प्रतिरोधी पेन्ट र टाइटेनियम-कोटेड पंखा प्रयोग गरियो।
- तीव्र तापको कारण, टाइटेनियमको रंग नीलोमा परिवर्तन भयो, जसलाई एनोडाइजेशन भनिन्छ।
मजबुत इन्जिन:
- आफ्टरशक II मा अहिलेसम्मकै सबैभन्दा शक्तिशाली सोलिड-प्रोपेल्लान्ट मोटर प्रयोग गरियो।
- यो मोटर कम्पोजिट केसको थियो, जुन विद्यार्थीहरूले निर्माण गरेका अन्य मोटरभन्दा निकै बलियो छ।
नयाँ नियन्त्रण प्रणाली:
- हाई अल्टिच्युड मोड्युल फर सेन्सिङ, टेलेमेट्री, र इलेक्ट्रोनिक रिकभरी (ह्याम्स्टर) को विकासले रकेटको उडान ट्र्याक गर्यो र पुन:प्रवेशका लागि प्याराशूट सफलतापूर्वक प्रयोग गर्यो। लाइभसाइन्सक अनुसार सन् २०१९ मा यूएससीकै अर्को टोलीले पहिलो पटक विद्यार्थी-द्वारा निर्माण गरिएको रकेटलाई कर्मान लाइन (अन्तरिक्ष सुरु हुने परिभाषित सीमा) पार गराएको थियो। आफ्टरशक II यो उपलब्धि हासिल गर्ने दोस्रो विद्यार्थी-निर्मित रकेट हो।यो प्रोजेक्टले विद्यार्थीहरूको क्षमता मात्र होइन, गैर-व्यावसायिक र गैर-सरकारी समूहहरूको अन्तरिक्ष प्रविधिमा योगदानको सम्भावना पनि देखाएको छ। यूएस्सीका विभाग अध्यक्ष ड्यान इर्भिन ले भने:
“यो प्रोजेक्ट कुनै पनि गैर-पेशागत टोलीका लागि निकै महत्त्वाकांक्षी हो। यो हाम्रो उदीयमान अन्तरिक्ष प्राविधिकहरूको उत्कृष्टताको प्रमाण हो।”
यस उपलब्धिले अन्तरिक्ष अनुसन्धानमा विद्यार्थीहरूको महत्त्वपूर्ण भूमिका थप स्थापित गरेको छ। आफ्टरशक II ले भविष्यका नयाँ रकेट प्रोजेक्टहरूलाई प्रेरणा दिनेछ।